Kredyt konsumencki to rodzaj kredytu, udzielanego na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przykładem kredytu konsumenckiego może być kredyt na zakup sprzętu AGD i RTV, samochodu lub mieszkania, przy czym jego wartość nie może być wyższa niż 255.550,00 zł. Do kredytów konsumenckich może zaliczyć także tzw. „chwilówki” zaciągnięta w instytucjach parabankowych lub u lichwiarzy.
Kredytodawca (najczęściej bank) pobiera z tytułu udzielonego kredytu prowizję. Prowizja to określona suma pieniężna lub część udzielanego kredytu, która ma stanowić koszt poniesiony przez bank w związku z udzieleniem kredytu. Kredytodawcy dążą do przerzucenia na konsumentów jak największą część ponoszonych kosztów. Stąd też w niektórych przypadkach wysokość pobieranej prowizji może często sięgać nawet kilkudziesięciu procent wartości udzielonego kredytu!
W myśl normy art. 16 ust. 1 unijnej dyrektywy 2008/48/WE z 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki „Konsument ma prawo w każdym czasie spłacić w całości lub w części swoje zobowiązania wynikające z umowy o kredyt. W takich przypadkach jest on uprawniony do uzyskania obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy”. Innymi słowy, konsumentowi przysługuje prawo do szybszej niż pierwotnie założono spłaty kredytu. W takim przypadku bank powinien zwrócić wartość pobranej prowizji za okres po wcześniejszej spłacie. Niestety, banki stoją na stanowisku, że zwrot prowizji nie należy się konsumentom.
W najnowszym wyrokiu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że konsumenci mogą domagać się zwrotu nienależnie pobranych prowizji za okres po wcześniejszej spłacie kredytu. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 11 września 2019 roku (sygn. C383/18) orzekł, że cytowany wyżej art. 16 ust. 1 unijnej dyrektywy 2008/48/WE należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej jego spłaty obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Innymi słowy, konsumenci mają prawo domagać się zwrotu nienależnie pobranych przez bank prowizji. Co więcej, prawo to służy konsumentom, którzy wcześniej spłacili kredyt aż do 10 lat wstecz.
ul. Energetyków 83
44-200 Rybnik
ul. Sądowa 4/6
40-078 Katowice
ul. Nowy Świat 35
00-029 Warszawa